Đồng chí Phan Văn Mãi, Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Bí thư Thường trực Thành ủy, Chủ tịch UBND TPHCM chủ trì buổi gặp gỡ. Không gian buổi gặp gỡ được bố trí thành bàn dài hình bầu dục và buổi lễ được mở đầu bằng nghi thức mời trà, thưởng thức trà Việt.

Theo Ban tổ chức, thông qua trà Việt, TPHCM mong muốn gửi gắm lời chào mừng nồng nhiệt và chân thành, ấm áp đến tất cả các vị khách quý đến tham dự Diễn đàn Kinh tế TPHCM lần thứ 4 năm 2023, cũng như cùng nhau đàm luận, chia sẻ những nội dung liên quan chủ đề của diễn đàn năm nay.

Thông qua buổi gặp gỡ, TPHCM mong muốn tạo sân chơi chung giữa thành phố và các đối tác quốc tế. Các đối tác quốc tế tham dự sẽ là những người bạn cùng đồng hành với TPHCM trên chặng đường phát triển kinh tế - xã hội trong thời gian tới, đặc biệt trong lĩnh vực tăng trưởng xanh, kinh tế tuần hoàn.

Cần Giờ thực hiện mục tiêu Net Zero trước 15 năm so với cam kết

Phát biểu khai mạc chương trình, Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi thông tin, TPHCM là đô thị lớn trên 10 triệu dân, là trung tâm kinh tế, văn hóa, giáo dục, khoa học công nghệ của Việt Nam. TP luôn nỗ lực xây dựng môi trường sống tốt, làm việc thuận lợi, an toàn, hiệu quả cho người dân, doanh nghiệp của TP và doanh nghiệp bên ngoài đến với TPHCM.

Tuy nhiên, TPHCM cũng đang đối diện với những thách thức như biến đổi khí hậu, ùn tắc giao thông, thiếu hụt nhân lực, tác động của tính chu kỳ trong phát triển kinh tế. Theo Chủ tịch UBND TPHCM, để ứng phó với những thách thức này, TPHCM đang tái cơ cấu kinh tế, trong đó xác định kinh tế xanh là động lực thúc đẩy tăng trưởng phát triển bền vững giai đoạn tới. TP rất quyết tâm bằng việc nghiên cứu đề ra khung chiến lược phát triển xanh và cam kết bố trí đầy đủ nguồn lực để thực hiện, hướng tới Net Zero vào năm 2050 (phát thải ròng bằng 0).

Cụ thể hơn, Khung chiến lược phát triển xanh đến 2030, tầm nhìn 2050 xác định lấy người dân, doanh nghiệp làm trung tâm chuyển đổi, đồng thời xác định tập trung vào 4 nội dung:

Một là, nguồn lực xanh gồm nhân lực trình độ cao, tài chính xanh và hợp tác quốc tế. Hai là, hạ tầng xanh, gồm chuyển đổi năng lượng xanh, nước sạch và sử dụng nước tiết kiệm, tuần hoàn tài nguyên. Ba là, hành vi xanh trong tiêu dùng xanh, giao thông và xây dựng xanh. Bốn là, các ngành nghề lĩnh vực tiên phong chuyển đổi xanh gồm: sản xuất công nghệ cao, khởi nghiệp xanh, đổi mới sáng tạo, du lịch, nông nghiệp, thực phẩm xanh và xây dựng huyện Cần Giờ thành địa phương xanh.

“Đây là kết quả bước đầu của việc nghiên cứu, TPHCM rất mong các tổ chức, chuyên gia, CEO và người dân tiếp tục góp ý để TP tiếp tục hoàn thiện trong thời gian sớm nhất”, đồng chí Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Đồng chí chia sẻ thêm, ngoài khung chiến lược nói trên, tại diễn đàn hôm nay, TPHCM mong được lắng nghe các ý kiến chia sẻ, kiến nghị về một số vấn đề.

Đầu tiên, vấn đề chuyển đổi năng lượng xanh. Hiện mỗi ngày số tiêu thụ điện năng của TPHCM khoảng 90 triệu kWh, nguồn cung chủ yếu từ bên ngoài và nhiệt điện, điện sạch chỉ 7,6%. Mục tiêu TP đến 2025 đạt 25% và 2030 đạt 35%-40% điện sạch. Vấn đề đặt ra là chính sách, thể chế, vốn và công nghệ.

Hai là, giao thông xanh. Giao thông đường bộ đang chiếm 18% lượng phát thải khí nhà kính ở Việt Nam. Hệ thống giao thông nội đô TPHCM đang bị chi phối bởi phương tiện cá nhân, chủ yếu là xe máy. Năm 2019, TPHCM có 777 phương tiện/1000 dân và sự gia tăng xe ô tô khoảng 81 xe/1000 dân. Vấn đề là cần tăng cường sử dụng các phương tiện công cộng, giảm phương tiện cá nhân.

Ba là, xử lý rác thải, nước thải. Hàng ngày TPHCM thải ra khoảng 9.500 tấn chất thải rắn, tỷ lệ tăng hàng năm khoảng 6%-10%, rác sinh hoạt bình quân 0,98kg/người/ngày. Vấn đề đặt ra vẫn là chính sách, vốn và công nghệ.

Bốn là, tín chỉ carbon. Nghị quyết 98 cho phép TPHCM được thí điểm giao dịch tín chỉ Carbon, là vấn đề mới rất cần được tư vấn từ các tổ chức, chuyên gia, doanh nghiệp về pháp lý, mô hình thí điểm, cách làm.

Tiếp đó là, thí điểm xây dựng Cần Giờ trở thành địa phương xanh. Chủ tịch UBND TPHCM cho biết, TPHCM mong muốn xây dựng Cần Giờ như địa phương tiên phong thực hiện mục tiêu Net Zero vào năm 2035, trước 15 năm so với cam kết của Việt Nam với quốc tế. Tập trung xây dựng Cần Giờ ở các lĩnh vực giao thông xanh, các phương tiện giao thông trên địa bàn phải sử dụng nhiên liệu xanh, năng lượng xanh, xử lý rác thành điện phục vụ nhu cầu sản xuất, sinh hoạt tại Cần Giờ. Xây dựng Cần Giờ không phát thải nhựa, phát triển du lịch xanh tại Cần Giờ và thí điểm tín chỉ Carbon với rừng Cần Giờ trở thành tiềm năng, lợi thế của huyện này.

Vấn đề khởi nghiệp xanh và đầu tư xanh tại TPHCM: Là trung tâm khởi nghiệp đổi mới sáng tạo của cả nước, hướng tới sẽ xây dựng thành trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo của khu vực. TP đang hướng hoạt động này theo hướng phục vụ kinh tế xanh, phát triển xanh. Vấn đề đặt ra là khung thể chế, chính sách, mô hình và cách làm để sớm biến TPHCM thành trung tâm khởi nghiệp, đổi mới sáng tạo phục vụ phát triển xanh.

Cuối cùng là, vấn đề nguồn lực. Ngoài nguồn nhân lực chất lượng cao, vấn đề tài chính cho chuyển đổi xanh cũng rất lớn, TP mong lắng nghe ý kiến chuyên gia để phát triển tài chính xanh, kết nối quốc tế đến với TPHCM.

“Hành trình vạn dặm bắt đầu từ bước chân đầu tiên. Chúng tôi tin rằng, chúng ta có mặt ở đây và đang đi bước đi đầu tiên đó. TPHCM mong được nghe đề xuất, sáng kiến cụ thể từ các vị đại biểu và mong tiếp tục hợp tác trong hành trình xanh hướng đến tương lai, phát triển bền vững” - Chủ tịch UBND TPHCM Phan Văn Mãi nhấn mạnh.

Diễn đàn là cơ hội để cùng ngồi lại, chia sẻ ý tưởng, cách làm hay

Tại chương trình, thông điệp về tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn được các đại biểu tham dự CEO 100 Tea Connect nhấn mạnh.

Ông Ichisaka Hirofumi, Giám đốc điều hành cấp cao về quan hệ quốc tế tỉnh Osaka (Nhật Bản), chia sẻ, ngay từ năm 1886, Nhật Bản đã có ý tưởng lồng ghép các nội dung bảo vệ môi trường vào hệ thống luật pháp, nỗ lực kiểm soát ô nhiễm. Những năm 50, Nhật Bản phát triển thần kỳ, nhưng cũng kéo theo các vấn đề ô nhiễm nghiêm trọng. Năm 1973, Osaka triển khai mô hình quản lý doanh nghiệp đầu tiên tại Nhật Bản có quy định rõ về yếu tố môi trường. Nhờ đó duy trì tăng trưởng ổn định, đồng thời tiên phong vượt qua các vấn đề về ô nhiễm môi trường, có được ngày hôm nay.

Nhưng biến đổi khí hậu, nóng lên toàn cầu, sản xuất hàng loạt sản phẩm nhựa đã đe dọa đến cả nhân loại và không thể giải quyết bởi một tỉnh hay quốc gia riêng lẻ.

Ông tin rằng mỗi quốc gia, mỗi địa phương như TPHCM đã nhận thức rất rõ ràng tầm quan trọng của tăng trưởng xanh, chuyển đổi xanh, kinh tế tuần hoàn. “Hy vọng diễn đàn này là cơ hội tốt để ngồi lại với nhau để chia sẻ các ý tưởng, cách làm hay, truyền cảm hứng cho nhau trong hành trình này”, đại diện tỉnh Osaka nói.

Chính quyền địa phương phải tiên phong sử dụng các sản phẩm xanh

Ông Ricardo Valente, Ủy viên hội đồng Thành phố về kinh tế và tài chính TP Porto (Bồ Đào Nha) chia sẻ, ở thành phố của ông, ngay từ năm học đầu tiên, các em học sinh đã được dạy làm sao để thích ứng với xanh hóa, tăng trưởng xanh. Việt Nam là quốc gia nông nghiệp, thuận tiện cho phát triển xanh ở các tòa nhà, không gian trong xanh trong lòng TP…

Để phát triển hiệu quả tăng trưởng xanh cần tạo ra một tinh thần kinh doanh tuần hoàn; đặt ra thử thách để các doanh nghiệp đáp ứng được những yêu cầu của TP, nhất là các doanh nghiệp khởi nghiệp (xử lý nước, năng lượng…). Doanh nghiệp nào có giải pháp hiệu quả sẽ được chọn. Làm sao để việc tiêu dùng hằng ngày, như áo quần, thiết bị điện tử phải được tái sử dụng, tránh lãng phí, gây hại môi trường.

Cuối cùng là chính sách tài khóa và cơ chế khuyến khích miễn giảm thuế. Chúng tôi đã xây dựng chỉ số môi trường, miễn giảm thuế cho các công ty đáp ứng các chỉ số này. Bên cạnh đó, chúng tôi còn có trung tâm năng lượng cung cấp năng lượng cho người dân, hướng dẫn cho người dân xây nhà xanh, đáp ứng các tiêu chí xanh, an toàn môi trường…

Vị khách mời đến từ Bồ Đào Nha cũng cho rằng, chính quyền các địa phương là các nhà tiêu dùng lớn nhất trong xã hội, do đó phải tiên phong sử dụng các sản phẩm xanh, tạo động lực cho doanh nghiệp sản xuất các sản phẩm này. Nếu nhà nước không tham gia quá trình tiêu dùng xanh này thì không thể tạo được động lực cho xã hội.