Bảo tàng Tác phẩm hậu chiến tranh - Minh Chuyên được tỉnh Thái Bình hỗ trợ đầu tư xây dựng năm 2018 với diện tích 250m2. Hiện Bảo tàng đang lưu giữ hơn 600 tư liệu, hình ảnh, hiện vật bao gồm 82 tác phẩm văn học, 255 tập phim tài liệu do Minh Chuyên viết kịch bản và làm đạo diễn, trong đó nhiều tác phẩm nổi tiếng, gây chấn động dư luận xã hội như: các bút kí Người không cô đơn, Thủ tục làm người còn sống, Đứa con màu da thú, Vào chùa gặp lại…; các bộ phim Chuyến tàu không số, Kí ức chiến tranh nhìn từ hai phía, Bản thông điệp lịch sử, Ông cố vấn, Linh hồn Việt cộng, Cha con người lính…

Hầu hết các tác phẩm văn học, báo chí, điện ảnh, truyền hình của Minh Chuyên đều tập trung chủ yếu vào đề tài chiến tranh cách mạng và hậu quả chiến tranh. Nội dung toát lên tư tưởng đạo lí trả nghĩa cuộc đời, trải lòng với những nạn nhân của tội ác chiến tranh.

Ngót nửa thế kỉ cầm bút, trưởng thành từ một chiến sĩ hậu cần ở chiến trường Nam Bộ những năm chống Mĩ, từ một cộng tác viên báo chí trở thành một nhà văn, nhà báo chuyên nghiệp, đạo diễn cấp cao, Nghệ sĩ ưu tú, Minh Chuyên nhận được 105 giải thưởng và các danh hiệu khen thưởng, được vinh danh trong và ngoài nước. Đặc biệt năm 2017, Minh Chuyên được Chủ tịch nước trao tặng Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật. Nhân dịp khánh thành Bảo tàng Tác phẩm hậu chiến tranh Minh Chuyên, tác giả vinh dự được Tổ chức kỉ lục Việt Nam trao Bằng xác lập là người sáng tác các tác phẩm văn học, điện ảnh, truyền hình về đề tài hậu chiến ở Việt Nam nhiều nhất.

Tiến sĩ, nhà báo Trần Bá Dung, Trưởng ban nghiệp vụ Hội Nhà báo Việt Nam phát biểu: “Tôi cảm phục sức nghĩ, sức viết, sức sáng tạo phi thường của Minh Chuyên - một người lính, một nhà văn chuyên viết về hậu chiến với một nỗi thao thức, trăn trở, đau đáu khôn nguôi. Làm nghề sáng tác, tự cổ chí kim, đạt đến “trước tác đẳng thân” (tác phẩm viết ra xếp cao bằng người) như ông, ai chẳng ước ao! Mạch nguồn chảy suốt tác phẩm Minh Chuyên là tấm lòng nhân hậu vô bờ bến, với đồng đội, với gia đình người lính chịu đựng mất mát thiệt thòi sau chiến tranh, với những nạn nhân chất độc da cam, với nỗi đau mất mát của đồng bào, của dân tộc...”

Nhà báo Phan Hữu Minh Trưởng ban Kiểm tra Hội nhà báo Việt Nam trong dịp về thăm Bảo tàng hậu chiến của nhà báo Minh Chuyên chia sẻ: “Biết tiếng tăm của anh dễ 40 năm có lẻ, trong thời kỳ 20 năm làm báo ở Thái Bình với các bài điều tra có hiệu ứng xã hội rộng lớn, lẫn 20 năm sau này anh làm việc tại Đài Truyền hình Quốc gia (VTV) với dày đặc những phóng sự, phim tài liệu dài kỳ rúng động dư luận...”

Vừa qua, đoàn cán bộ Hội Nhà báo Việt Nam chúng tôi về quê anh và thăm Bảo tàng tác phẩm hậu chiến tranh của anh.

Cũng phải nói cho đầy đủ, sau gần 40 năm hoạt động báo chí, truyền hình, điện ảnh, chủ yếu về đề tài thương binh, liệt sỹ, nạn nhân da cam, thực hiện chính sách hậu phương quân đội… số lượng tác phẩm quá đồ sộ, có được từ lao động miệt mài, dũng cảm và trách nhiệm của anh và cộng sự mới có. Lãnh đạo tỉnh, các cơ quan hữu trách của Trung ương, địa phương nhận thấy vai trò và giá trị của bảo tàng nên ủng hộ, cấp đất, cấp tiền, giúp về chuyên môn xây dựng Bảo tàng hậu chiến tranh Minh Chuyên, tầm cỡ. Đây là 1 trong 4 bảo tàng tư nhân của nước ta cho đến lúc này.

Bên trong của Bảo tàng rộng rãi, sạch sẽ và tươi mới là ăm ắp khung bằng, sách vở, băng đĩa, kỷ vật…

Nhà báo Minh Chuyên giới thiệu: “Để khách thăm dễ hình dung, Bảo tàng trưng bày theo từng mảng nội dung, chủ đề. Từ khu vực trưng bày, giới thiệu tác phẩm tiêu biểu của tác giả thuộc nhóm báo in, sách in đến khu vực giới thiệu các tác phẩm truyền hình. Từ các thông báo, quyết định, phần thưởng đến tác phẩm viết về các sự kiện cùng phối hợp, viết về nhà báo Minh Chuyên của các báo đến bút tích, cảm tưởng của đồng chí, đồng nghiệp…”.

Là người lính, hơn 10 năm chiến đấu ở chiến trường miền Đông Nam bộ, năm 1976, Minh Chuyên về quê và tiếp cận với mảng văn nghệ, báo chí, điện ảnh thời hậu chiến. Các tác phẩm: "Người lang thang không cô đơn", "Di họa chiến tranh", "Người liệt sỹ có nửa linh hồn", "Những linh hồn da cam" v.v… đã có hiệu ứng xã hội lớn, trực tiếp tác động vào các chính sách người có công, thương binh, liệt sỹ, nạn nhân chất độc da cam…

Năm 1993, sau tác phẩm "Người lang thang không cô đơn", Chính phủ đã cho thành lập Quỹ Người không cô đơn (Sau đổi thành Quỹ Đền ơn đáp nghĩa), phát triển tới vài nghìn tỷ đồng, thiết thực giúp đỡ các đối tượng chính sách.

Các tác phẩm truyền hình sau này do Minh Chuyên biên kịch và đạo diễn đều có giá trị cao: "Ông cố vấn" (5 tập), "Bức thông điệp lịch sử" (52 tập), "Ký ức chiến tranh nhìn từ 2 phía" (25 tập), "Huyền thoại tầu không số" (12 tập) v.v… Tác phẩm "Cha con người lính" của Minh Chuyên đoạt giải Cúp vàng Quốc tế tại Liên hoan lần thứ 10 Phim quốc tế tại Triều Tiên năm 2006. Một số sách về đề tài hậu chiến tranh của Minh Chuyên được nghiên cứu và lưu giữ tại Trường đại học Harvard Hoa Kỳ và Thư viện Quốc hội Mỹ.

Cây bút Minh Chuyên đã cống hiến hết mình và vinh dự mà Minh Chuyên nhận lại là 60 giải thưởng trong nước và quốc tế và một bảo tàng cho hậu thế...

Thượng tướng Viện sỹ Nguyễn Huy Hiệu (nguyên Ủy viên Trung ương Đảng, nguyên Thứ trưởng Bộ Quốc phòng) đã nói về nhà báo nhà văn Minh Chuyên như một đồng đội thân thiết nhất:

“Tôi vẫn xem đi xem lại những tác phẩm của Minh Chuyên, một nhà văn cả đời chỉ viết về số phận người lính và ca ngợi sự hy sinh của họ. Anh đã viết về các thương binh liệt sĩ với tư tưởng nhân văn sâu sắc. Đó là một Minh Chuyên đã viết 25 cuốn sách, đã đạo diễn hàng trăm bộ phim về đề tài hậu chiến tranh. Và chính Minh Chuyên cũng là đạo diễn cho rất nhiều bộ phim về Trung đoàn 27, về tiểu đoàn 3 của tôi. Đã rất lâu rồi, trong một chuyến công tác, tôi đã tặng Minh Chuyên 8 chữ: CÓ TÂM, CÓ TẦM, CÓ ĐỨC, CÓ TÀI…

Ai nói chủ đề chiến tranh là khô khan

Ai nói chủ đề chiến tranh, chủ đề người lính là có hạn

Cuộc sống có thể ngắn

Cuộc đời có thể dài

Nhưng tất cả sẽ tựu lại ở thành quả mỗi chúng ta để lại cho thế hệ mai sau. Bởi chủ đề người lính là chủ đề của chính thế hệ chúng tôi đang kể lại cho thế hệ hôm nay và mai sau.”

Nhà văn Hữu Thỉnh, Chủ tịch Hội nhà văn Việt Nam cũng phát biểu: “Với những cố gắng không mệt mỏi, nhà văn Minh Chuyên là mộ trong số rất ít các nhà văn theo đuổi đề tài viết về hậu chiến tranh Việt Nam. Dưới tác động của ngòi bút, Minh Chuyên đã bảo vệ và tôn vinh chiến công thầm lặng của những chiến sỹ anh hùng vô danh và hữu danh đã hy sinh cuộc đời mình cho sự nghiệp giải phóng dân tộc. Ngòi bút của nhà văn Minh Chuyên ngay từ đầu đã có tác động rất lớn cho công chúng yêu văn học, là một cống hiến quan trọng thúc đẩy và khơi dậy lòng yêu nước, yêu Tổ quốc của nhân dân ta”…