Báo chí giữ vững vai trò định hướng, dẫn dắt thông tin, tạo đồng thuận xã hội

Hội nghị diễn ra dưới hình thức trực tiếp kết hợp trực tuyến, với các điểm cầu tại các tỉnh ủy, thành ủy trực thuộc Trung ương. Tham dự hội nghị tại điểm cầu chính ở Hà Nội có đồng chí Nguyễn Trọng Nghĩa, Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương; Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam; cùng lãnh đạo các ban, bộ, ngành, các cơ quan chủ quản báo chí và lãnh đạo một số cơ quan báo chí.Ban Tuyên giáo Trung ương, Bộ Thông tin và Truyền thông và Hội Nhà báo Việt Nam phối hợp tổ chức Hội nghị Báo chí toàn quốc tổng kết công tác năm 2021, triển khai nhiệm vụ năm 2022 theo hình thức trực tiếp và trực tuyến. Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương Trần Thanh Lâm; Thứ trưởng Bộ Thông tin và Truyền thông Phạm Anh Tuấn; Tổng biên tập báo Nhân Dân, Chủ tịch Hội Nhà báo Việt Nam Trần Thanh Lâm chủ trì Hội nghị.

Đến dự và chỉ đạo có Bí thư Trung ương Đảng, Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương Nguyễn Trọng Nghĩa; Ủy viên Trung ương Đảng, Phó Thủ tướng Chính phủ Vũ Đức Đam.

7 đầu báo, 4.700.000 tờ báo được phát cho người dân TPHCM

Tại Hội nghị, ông Trần Thanh Lâm, Phó Trưởng ban Tuyên giáo Trung ương đã có báo cáo tóm tắt tổng kết công tác báo chí năm 2021 và phương hướng, mục tiêu, nhiệm, vụ, giải pháp năm 2022. Theo đó, trong năm 2021, công tác chỉ đạo, định hướng thông tin báo chí tiếp tục đổi mới mạnh mẽ, kịp thời, quyết liệt, bám sát hơn với tình hình thực tiễn và có trọng tâm, trọng điểm.

Cụ thể, tiếp tục thực hiện nghiêm nguyên tắc một đầu mối trong chỉ đạo, định hướng thông tin; bảo đảm việc chỉ đạo, cung cấp thông tin thống nhất, kịp thời và thuyết phục, nhất là những vấn đề quan trọng, nhạy cảm, phức tạp, bảo đảm để báo chí giữ vững vai trò định hướng, dẫn dắt thông tin trong xã hội; phát triển báo chí theo đúng quy hoạch báo chí, chấn chỉnh tình trạng “báo hóa” tạp chí điện tử, trang thông tin điện tử tổng hợp; lưu ý, nhắc nhở kịp thời các hành vi vi phạm; chú trọng công tác hỗ trợ, giải quyết khó khăn, vướng mắc cho cơ quan báo chí; đặt hàng, giao nhiệm vụ cho cơ quan báo chí tuyên truyền về phòng, chống dịch COVID-19 và tháo gỡ khó khăn, phục hồi sản xuất, kinh doanh cho 80 cơ quan báo chí Trung ương; trao đổi, thảo luận để bàn các giải pháp hỗ trợ kinh tế báo chí trong tình hình mới.

Trong thời gian TPHCM tăng cường thực hiện giãn cách xã hội nhằm phòng chống sự lây lan của đại dịch COVID-19, để góp phần đảm bảo an sinh tinh thần cho người dân TP có báo đọc hàng ngày, Bộ Thông tin và Truyền thông đã huy động nguồn lực xã hội hoá để mua và phát báo hàng ngày tới nhân dân ở 312 xã, phường của TP. Tổng số 7 đầu báo, 4.700.000 tờ báo đã được phát với tổng kinh phí mua báo lên tới gần 25 tỷ đồng.

Về phương hướng, mục tiêu, nhiệm vụ, giải pháp năm 2022, Phó Trưởng Ban Tuyên giáo Trung ương cho biết, cơ quan chỉ đạo, quản lý báo chí sẽ tiếp tục đổi mới công tác chỉ đạo việc tuyên truyền bảo vệ nền tảng tư tưởng của Đảng và đấu tranh phản bác các quan điểm sai trái, thù địch đảm bảo có sự tham gia và phối hợp tích cực, chặt chẽ, kịp thời giữa các cơ quan chức năng và báo chí; chỉ đạo, định hướng hoạt động báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ Tổ quốc theo tinh thần của Chỉ thị số 12/CT-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 21/5/2021 về tăng cường công tác tuyên truyền, định hướng hoạt động truyền thông, báo chí phục vụ nhiệm vụ bảo vệ tổ quốc; kịp thời chấn chỉnh và xử lý vi phạm trong hoạt động báo chí, truyền thông.

Bên cạnh đó, đẩy mạnh chuyển đổi số, áp dụng các công nghệ đo lường hiệu quả trong hoạt động chỉ đạo, quản lý báo chí; đổi mới, tăng cường các giải pháp đấu tranh, xử lý thông tin sai trái, vi phạm pháp luật Việt Nam trên nền tảng xuyên biên giới.

Tập trung tuyên truyền sâu rộng, kịp thời, có hiệu quả đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước; phản ánh đậm nét những diễn biến quan trọng trong đời sống chính trị của đất nước đặc biệt là các sự kiện chính trị trọng đại của đất nước. Ứng dụng công nghệ hiện đại, quan tâm đầu tư, nâng cấp trang thiết bị, cơ sở vật chất và thường xuyên đổi mới, sáng tạo trong việc sản xuất, phát sóng các chương trình, tin, bài. Khắc phục triệt để tình trạng giật tít không đúng bản chất, tạo sự nhầm lẫn cho độc giả.

Để sáng tạo ra các tác phẩm báo chí có nội dung đặc sắc, nổi bật, cuốn hút, bắt kịp nhu cầu công chúng, các phóng viên, nhà báo được yêu cầu tích cực tự đổi mới tư duy, hoàn thiện kỹ năng và tiếp cận các công cụ, thiết bị mới, giữ vững bản lĩnh chính trị, tuân thủ nghiêm quy trình tác nghiệp.

Cơ bản hoàn thành công tác quy hoạch báo chí giai đoạn 1

Báo cáo kết quả 3 năm triển khai thực hiện quy hoạch phát triển và quản lý báo chí toàn quốc đến năm 2025, Thứ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông Phạm Anh Tuấn cho biết, từ năm 2019 đến nay, Bộ Thông tin và Truyền thông đã phối hợp chặt chẽ, đồng bộ với Ban Tuyên giáo Trung ương, cùng các cơ quan liên quan tổ chức triển khai việc sắp xếp theo đúng phương án của quy hoạch.

Đối với các cơ quan báo chí in, báo điện tử, hiện tại, việc sắp xếp đã cơ bản hoàn thành tại 29/29 bộ, cơ quan ngang bộ, cơ quan thuộc Chính phủ; 33/33 tổ chức Hội ở Trung ương và Trung ương Đoàn TNCS Hồ Chí Minh; 31/31 địa phương (chỉ còn Báo Tuổi trẻ vẫn đang trực thuộc Thành đoàn TPHCM). Hệ thống báo chí có sự thay đổi rõ rệt về cơ cấu, cách thức thông tin, thể hiện sự phân vai giữa báo và tạp chí.

Theo Thứ trưởng Bộ Thông tin - Truyền thông, việc sắp xếp đối với khối phát thanh, truyền hình (báo nói, báo hình) hiện tại đã hoàn thành. Cụ thể, Đài Truyền hình Việt Nam đã thực hiện xong việc sắp xếp các kênh truyền hình khu vực của các Trung tâm Truyền hình khu vực của Đài, hình thành 02 kênh truyền hình quốc gia VTV8 (trên cơ sở sắp xếp kênh VTV Huế, VTV Đà Nằng, VTV Phú Yên) và VTV9 (trên cơ sở sắp xếp kênh khu vực Đông Nam Bộ VTV9 và VTV Cần Thơ 1); thực hiện sắp xếp 03 đơn vị hoạt động truyền hình (sản xuất chương trình để phát sóng trên Đài THVN) của Bộ Lao động, Thương bình và Xã hội, Bộ Công thương và Hội Chữ Thập đỏ Việt Nam.

Mỗi Đài PTTH địa phương có 01 kênh phát thanh thời sự chính trị tổng hợp, 01 kênh truyền hình phục vụ nhiệm vụ chính trị, thông tin tuyên truyền thiết yếu (gọi tắt là kênh thiết yếu) của địa phương. Riêng Hà Nội và TPHCM, trong quy hoạch nêu mỗi đài có tối đa 02 kênh phát thanh, 02 kênh truyền hình thiết yếu, tuy nhiên, đến thời điểm này, Đài Truyền hình TPHCM và Đài PTTH Hà Nội vẫn chỉ duy trì mỗi đài có 01 kênh truyền hình thiết yếu; Đài Tiếng nói nhân dân TPHCM (VOH) và Đài PTTH Hà Nội vẫn chỉ có 01 kênh phát thanh thời sự - chính trị tổng hợp (là kênh gắn liền với giấy phép hoạt động phát thanh).

Chấn chỉnh nhiều trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp

Theo báo cáo 5 năm thực hiện 10 điều quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo tại Việt Nam, trong 5 năm qua, đã có 76 trường hợp nhà báo, hội viên, phóng viên vi phạm. Trong đó, 65 trường hợp vi phạm pháp luật, 10 điều Quy định đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam; hơn 20 trường hợp bị Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo ở Trung ương và các địa phương, đơn vị, xem xét, xử lý, từ phê bình nhắc nhở đến khai trừ, thu hồi thẻ hội viên.

Liên quan đến việc thực hiện quy tắc sử dụng mạng xã hội của người làm báo Việt Nam, năm 2021, trong bối cảnh tình hình dịch bệnh làm ảnh hưởng nghiêm trọng đến đời sống xã hội, một số đối tượng đã lợi dụng các tính năng của mạng xã hội như: phát sóng trực tiếp (livestream), chia sẻ hình ảnh video clip... để đăng tải những thông tin có nội dung vi phạm pháp luật, gây bức xúc trong dư luận xã hội.

Bên cạnh đó, một số cơ quan báo chí tập trung khai thác thông tin đăng tải một cách thái quá, chưa tỏ rõ thái độ quyết liệt đấu tranh chống lại các hiện tượng tiêu cực, có biểu hiện bị dẫn dắt bởi các trang mạng xã hội; xuất hiện hiện tượng hội viên nhà báo sử dụng trang thông tin cá nhân Facebook đăng tải các nội dung có tính chất cổ xúy, kích động dư luận ủng hộ cho các hành vi sai trái kể trên.

Để chấn chỉnh hiện tượng này, Hội đồng xử lý vi pham đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam, cấp Trung ương và một số Hội Nhà báo địa phương đã kịp thời có công văn đề nghị Ban biên tập, Liên chi hội, chi hội nhà báo các cơ quan báo chí tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức nghề nghiệp, trách nhiệm xã hội, nghĩa vụ công dân cho đội ngũ người làm báo. Đồng thời nhắc nhở, chấn chỉnh, xử lý nghiêm các trường hợp cán bộ, phóng viên, biên tập viên vi phạm 10 Điều quy định đạo đức nghề nghiệp, Quy tắc sử dụng mạng xã hội người làm báo Việt Nam, báo cáo kết quả về Ban Kiểm tra (cơ quan Thường trực Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam). Qua đó, 11 trường hợp nhà báo, hội viên, phóng viên vi phạm Quy tắc sử dụng mạng xã hội đã được nhắc nhở, chấn chỉnh, có trường hợp đã phải chịu các hình thức kỷ luật khác nhau của Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp các cấp.

Về kết quả xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam năm 2021, tính từ đầu năm 2021 đến nay, đã có hơn 10 trường hợp vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam. Trong đó có 04 trường hợp là hội viên Hội Nhà báo Việt Nam.

Năm 2021, Hội đồng xử lý vi phạm đạo đức nghề nghiệp người làm báo Việt Nam cấp Trung ương và cấp tỉnh cũng ra Quyết định đình chỉ sinh hoạt 01 trường hợp, kỷ luật, thu hồi thẻ hội viên một số trường hợp và nhiều hình thức kỷ luật khác tùy theo mức độ vụ việc.

Huyền Mai - Linh Nhi