Luật Trật tự, an toàn giao thông quy định xe mô tô, xe gắn máy sẽ phải thực hiện kiểm định khí thải. Việc kiểm định khí thải thực hiện theo quy định của pháp luật về bảo vệ môi trường, được thực hiện tại các cơ sở kiểm định khí thải đáp ứng quy chuẩn kỹ thuật quốc gia.

Bộ trưởng Bộ GTVT sẽ quy định trình tự, thủ tục cấp mới, cấp lại, tạm đình chỉ hoạt động, thu hồi giấy chứng nhận đủ điều kiện hoạt động cho cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy. Đồng thời, quy định trình tự, thủ tục kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy; quy chuẩn kỹ thuật quốc gia về cơ sở vật chất kỹ thuật và vị trí cơ sở đăng kiểm xe cơ giới, cơ sở kiểm định khí thải xe mô tô, xe gắn máy.

Liên quan đến quy định này, ông Nguyễn Tô An, Phó cục trưởng Cục Đăng kiểm Việt Nam cho biết: Luật Trật tự, an toàn giao thông mới có hiệu lực từ 1.1.2025 nhưng không đồng nghĩa tất cả mô tô, xe gắn máy trên cả nước sẽ phải kiểm định khí thải từ ngày này. Cụ thể, luật đưa ra quy định nhưng thời điểm thực hiện còn phụ thuộc vào lộ trình áp dụng mà Chính phủ ban hành. Lộ trình này sẽ do Bộ Tài nguyên và Môi trường là cơ quan chủ trì, phối hợp cùng Bộ GTVT xây dựng, trình Chính phủ để Thủ tướng Chính phủ ban hành quyết định.

"Quyết định trên sẽ ban hành đầy đủ lộ trình, tiêu chuẩn áp dụng, cách thức triển khai... Khi đó mới có thời điểm cụ thể, đối tượng cụ thể. Tuy nhiên, tinh thần chung là những xe mới nhập khẩu, sản xuất lắp ráp đang được kiểm soát khí thải rồi; chỉ còn những phương tiện cũ đang tham gia giao thông chưa được kiểm soát. Như vậy, các cơ quan nghiên cứu sẽ xem xét ban hành các quy định phù hợp với thực tế, đơn cử như đưa thời gian nhất định rằng xe mới trong 2 - 3 năm đầu tiên không phải kiểm định khí thải... Hơn thế nữa, việc kiểm định khí thải cũng rất đơn giản, chỉ mất vài phút nên với lộ trình thích hợp sẽ không gây nhiều xáo trộn cho người dân và xã hội" - ông Nguyễn Tô An thông tin thêm.

Đề xuất kiểm định khí thải đối với xe máy trước đó từng được Bộ GTVT đưa ra trong dự thảo luật Đường bộ (cũng tách một phần từ luật Giao thông đường bộ năm 2008) do cơ quan này chủ trì soạn thảo. Sau khi Bộ Công an và Bộ GTVT có sự thống nhất, nội dung trên được chuyển về luật Trật tự, an toàn giao thông đường bộ do Bộ Công an chủ trì soạn thảo.

Giải thích về chủ trương kiểm định khí thải xe máy, Bộ GTVT dẫn báo cáo hiện trạng môi trường quốc gia năm 2016 cho thấy phát thải khí thải từ xe cơ giới là nguyên nhân chính gây ô nhiễm môi trường đô thị. Trong đó, xe mô tô, xe gắn máy là nguồn phát thải chất ô nhiễm lớn nhất. Tính đến cuối năm 2021, cả nước có hơn 68 triệu xe mô tô, xe gắn máy; riêng tại Hà Nội có khoảng 6 triệu xe, trong đó gần 3 triệu xe cũ sản xuất trước năm 2000.

Bộ GTVT nhận định, quy định hiện hành chỉ áp dụng kiểm soát nguồn khí thải đối với ô tô và xe máy mới, còn xe máy đang sử dụng thì không. Điều này nếu không được giải quyết sẽ dẫn đến môi trường sống ngày càng bị ảnh hưởng.

Theo tính toán, việc kiểm định khí thải đối với xe máy sẽ khiến chủ xe phải bỏ chi phí bảo dưỡng định kỳ cho xe. Ngược lại, chủ xe sẽ giảm chi phí sửa chữa, giảm chi phí nhiên liệu, tăng tuổi thọ xe…; tính ra còn tiết kiệm hơn nếu không thực hiện kiểm định.

Bộ này cũng kỳ vọng chính sách mới giúp các doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu phương tiện tham gia giao thông có cơ hội đầu tư, phát triển ngành công nghiệp xanh với các phương tiện giao thông có tiêu chuẩn khí thải cao.