Tại điểm cầu UBND TPHCM có sự tham dự của Uỷ viên Bộ Chính trị, Bí thư Thành uỷ Nguyễn Văn Nên; Chủ tịch HĐND TP Nguyễn Thị Lệ cùng các đồng chí Thường trực UBND, HĐND, Ủy ban MTTQ Việt Nam TP và lãnh đạo một số Sở - ngành liên quan của TP.

Dịch bệnh bùng phát mạnh ở khu vực có môi trường tiếp xúc gần

Báo cáo với Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam, Phó Chủ tịch UBND TPHCM Dương Anh Đức cho biết, từ ngày 26/4/2021 đến hết ngày 04/7/2021, TPHCM đã có 6470 ca bệnh được ghi nhận tại 306/312 phường xã thị trấn; trong đó 52% số ca bệnh phát hiện trong các khu cách ly, 25% phát hiện trong các khu phong tỏa, 23% phát hiện tại cộng đồng và qua khám sàng lọc tại bệnh viện. 

Từ 06 giờ 00 ngày 04/7 đến 06 giờ 00 ngày 05/7, Trung tâm Kiểm soát bệnh tật Thành phố ghi nhận 711 trường hợp dương tính SARS-CoV-2, trong đó có 169 trường hợp tầm soát trong bệnh viện, 12 trường hợp tầm soát trong cộng đồng.

TPHCM đang trải qua 2 đợt dịch từ ngày 26/5 đến 14/6 với sự bùng phát của chuỗi dịch truyền giáo Phục hưng và từ 15/6 đến nay với nhiều chuỗi dịch trong cộng đồng. Từ ngày 15/6/2021 đến 04/7, số ca bệnh chiếm 79% tổng số ca của 2 đợt dịch.

Qua khám sàng lọc tại bệnh viện, xét nghiệm giám sát tại cộng đồng, TP phát hiện các trường hợp mắc bệnh xuất hiện hầu hết ở các khu vực: cộng đồng dân cư, khu công nghiệp, doanh nghiệp, công ty văn phòng, các chợ đầu mối - truyền thống - tự phát, tại các cơ sở y tế... Điều này cho thấy mầm bệnh đã len lỏi, lây lan trong cộng đồng. Trong đó tập trung lây lan và bộc phát mạnh ở khu vực có môi trường thuận lợi, tiếp xúc gần gũi như khu công nghiệp, nhà trọ, chợ, người lao động vùng ven…

Trong đó, quận - huyện có số ca bệnh tăng >40 ca /100.000 dân trong 7 ngày qua gồm: quận 1, quận 3, quận 7, quận 8, quận 9, Bình Chánh, Bình Tân, Hóc môn; các quận - huyện có số ca bệnh tăng từ 20 đến 40 ca/100.000 dân trong 7 ngày qua gồm: quận 5, quận 10, quận 11, Nhà Bè, Tân Bình, Tân Phú, Thủ đức.; các quận - huyện có ca bệnh tăng dưới 20 ca/100.000 dân gồm: quận 6, quận 12, Bình Thạnh, Cần Giờ, Củ Chi, Gò Vấp, Phú Nhuận.

Ba nhóm giải pháp để kiểm soát dịch bệnh

Sở Y tế TP nhận định, trước xu hướng số bệnh trong cộng đồng tăng hàng ngày, nhất là các trường hợp có triệu chứng đi khám các cơ sở y tế. Điều này cho thấy, tác nhân gây bệnh đã có ở khắp TP và số ca bệnh trong vùng phong tỏa ngày càng tăng nhanh.

Vì vậy, ngành Y tế TPHCM cho rằng, để kiểm soát dịch bệnh cần có những biện pháp quyết liệt:

Thứ nhất, giảm sự phát tán nhanh của mầm bệnh (chủng Delta) qua việc tiếp tục thực hiện nghiêm ngặt Chỉ thị số 10/CT-UBND ngày 19/6/2021 của UBND TP về siết chặt và tăng cường các biện pháp phòng, chống dịch COVID-19 trên địa bàn TP; Cân bằng lợi ích về kinh tế, tuy nhiên cần cân nhắc giữa thực hiện giãn cách và sự phát triển kinh tế.

Thứ hai, loại bỏ (làm giảm) nguồn lây nhiễm trong cộng đồng; trong đó, những khu vực đang phong tỏa phải thực hiện nghiêm túc Hướng dẫn cách ly tế vùng có dịch COVID-19, đảm bảo cách ly tuyệt đối trong khu vực phong tỏa và giữa khu vực phong tỏa với các khu vực xung quanh, qua đó kiểm soát chặt chẽ sự lây lan dịch bên trong cũng như bên ngoài khu vực phong tỏa. Chính quyền địa phương phối hợp y tế đánh giá tình hình dịch tễ, nếu nhận định có nguy cơ cao, tiếp tục lây lan trong cộng đồng thì có thể mở rộng phạm vi phong tỏa trên diện rộng (theo các khu phố hoặc phường..) để kiếm soát dịch.

Tăng cường điều tra truy vết, khoanh vùng dập dịch triệt để, xét nghiệm mở rộng các khu vực có nguy cơ cao để tìm nguồn lây. Điều tra dịch tễ, truy vết nhanh các trường hợp F0, chuyển cách ly tập trung F1 thực hiện xét nghiệm nhanh kháng nguyên và mẫu đơn RT-PCR.

Tại các ổ dịch trên địa bàn: thực hiện xét nghiệm nhanh kháng nguyên đồng thời thực hiện xét nghiệm mẫu gộp ở phạm vi tổ dân phổ, mở rộng khu phố (quyết định tùy theo yếu tố dịch tễ), toàn bộ công ty. Thực hiện xét nghiệm tầm soát trong cộng đồng (có trọng tâm, trọng điểm theo kế hoạch) có sự cân đối số lượng xét nghiệm để phù hợp với tổng công suất xét nghiệm của các phòng xét nghiệm, đảm bảo việc trả kết quả nhanh, chính xác và tránh tồn đọng mẫu trong ngày.

Lặp lại xét nghiệm để tiếp tục loại bỏ nguồn lây lan trong cộng đồng. Trong đó, tại khu vực phong tỏa, triển khai xét nghiệm lặp lại mỗi 01-03 ngày/lần; Khu vực có nguy cơ cao: triển khai xét nghiệm lặp lại mỗi 05 - 07 ngày/lần.

Thứ ba, làm giảm yếu tố nguy cơ để dịch bệnh phát tán nhanh qua việc tăng cường quản lý, giám sát phòng, chống dịch COVID-19 trong khu công nghiệp; Các chợ đầu mối, chợ truyền thống phải có giải pháp triệt để phòng ngừa lây lan cho các tiểu thương, người mua và nhân viên quản lý, hậu cần của chợ; Khu nhà trọ ở các quận huyện cho các công nhân cần có giải pháp giãn cách để tránh lây lan; Tăng cường phòng chống lây nhiễm chéo trong khu cách ly tập trung để hạn chế số lượng bệnh nhân nhằm tránh quá tải hệ thống bệnh viện.

Cân nhắc phương pháp xét nghiệm tùy đối tượng, khu vực để tăng hiệu quả

Phát biểu tại cuộc họp, Thứ trưởng Bộ Y tế Nguyễn Trường Sơn cho rằng, việc thực hiện giãn cách, phong toả cần phù hợp với tình hình thực tế và phải có hướng dẫn cụ thể cho người dân; khuyến khích và đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin để góp phần rút ngắn thời gian thực hiện các khâu như khai báo y tế, kiểm soát, xét nghiệm, tiêm chủng...; tăng cường truyền thông để người dân nắm bắt kịp thời diễn biến của dịch bệnh và thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các biện pháp phòng chống dịch.

Về test nhanh kháng nguyên, năng lực của TPHCM có thể đạt được 150.000 - 200.000 mẫu/ngày, tuy nhiên ngành y tế địa phương cần cân nhắc, xác định rõ trường hợp nào, khu vực nào sử dụng test nhanh, PCR mẫu gộp hoặc PCR mẫu đơn để đạt hiệu quả cao trong truy tìm F0 tiềm ẩn trong cộng đồng.

Cần có sự đồng bộ trong thực hiện phương án kiểm soát người đi/đến Thành phố

Thống nhất với các ý kiến tại cuộc họp, Bí thư Thành ủy TP Nguyễn Văn Nên yêu cầu các Sở - ngành TP tiếp thu nghiêm túc các góp ý, ý kiến trao đổi tại cuộc họp để rút kinh nghiệm và điều chỉnh các giải pháp sao cho hiệu quả nhất.

Về lấy mẫu xét nghiệm tầm soát, Bí thư Thành ủy đề nghị ngành Y tế cần triển khai có trọng tâm, trọng điểm và trả kết quả nhanh để hỗ trợ cho công tác truy vết, khoanh vùng và điều tra dịch tễ. Đồng thời, xem xét việc kết hợp giữa test nhanh và xét nghiệm PCR khẳng định để đảm bảo tính chính xác cao hơn.

Bên cạnh đó các lực lượng chức năng, Sở - ngành chuyên môn rà soát lại các biện pháp, phương án, kế hoạch để tham mưu cho Thành phố; với những vấn đề đã có chỉ đạo và quy định từ Trung ương, cần nghiên cứu triển khai cụ thể, hiệu quả; những vấn đề chưa được quy định thì khẩn trương đề xuất phù hợp với thực tiễn tình hình.

Liên quan đến Công điện 973 ngày 30/6/2021 của Bộ Y tế về tăng cường phòng chống lây nhiễm SARS-CoV-2 đối với người trên phương tiện vận tải hàng hóa, hành khách liên tỉnh. Trong đó, có yêu cầu người điều khiển phương tiện đến/đi ra từ khu vực phong tỏa, ổ dịch thực hiện xét nghiệm bằng phương pháp PCR hoặc test nhanh kháng nguyên 2 lần vào thời điểm trước khi đi và khi quay trở lại. Theo Bí thư Thành ủy, để thực hiện quy định này cần phải có sự đồng bộ, trong đó xem xét việc cấp giấy chứng nhận kết quả xét nghiệm để sử dụng như giấy thông hành đi lại. Vì vậy đề nghị Bộ Y tế, Bộ Giao thông vận tải chỉ đạo các tỉnh, thành cùng thực hiện Công điện này.

Xem xét việc cấp mã QR Code cho người đã có kết quả xét nghiệm

Khẳng định tinh thần Chính phủ luôn đồng hành cùng TPHCM chống dịch, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cho rằng hiện nay số lượng ca bệnh tại TPHCM đang tăng nhanh, cần thực hiện các giải pháp quyết liệt và đồng đều từ các cấp cơ sở.

Trong đó, tăng cường kiểm soát chặt chẽ người ra vào Thành phố nhưng phải đảm bảo sự lưu thông hàng hóa thiết yếu, lương thực, thực phẩm để cung ứng đủ cho người dân TP. Phó Thủ tướng giao TPHCM sớm kết nối và phối hợp với các tỉnh, thành lân cận để thống nhất phương án kiểm soát người đi/đến TP, người điều khiển các phương tiện vận chuyển hàng hóa thiết yếu ra/vào TP… Những người về TPHCM từ các tỉnh, thành phải được xét nghiệm, khai báo y tế. Ngược lại người từ TPHCM (những vùng cách ly, phong tỏa) về các tỉnh thành phải được cách ly.

Theo Phó Thủ tướng, trong công tác xét nghiệm, nhiều đơn vị tham gia lấy mẫu và kết nối dữ liệu đã rút kinh nghiệm và ngày càng tổ chức bài bản, hiệu quả hơn. Ngành Y tế và ngành Thông tin - Truyền thông cần phối hợp nghiên cứu để triển khai việc cấp mã QR Code cho các đối tượng đã có kết quả xét nghiệm, góp phần thuận lợi trong quá trình người dân ra/vào TP hoặc đến các địa điểm, khu vực trong TP. Việc xét nghiệm tầm soát diện rộng trong tình hình đang có nhiều điểm giãn cách, phong toả phải có phương án phù hợp hơn.

Việc khai báo y tế, địa phương rà soát xem đã triển khai toàn dân hay chưa? Ở những nơi nào chưa có khai báo điện tử thì khẩn trương hỗ trợ để người dân thực hiện khai báo y tế bằng giấy đầy đủ.

Về công tác thông tin và truyền thông, Phó Thủ tướng Vũ Đức Đam cũng đề nghị các cơ quan báo chí khi đưa tin cần chính xác, kịp thời và có sự chọn lọc để không ảnh hưởng đến công tác phòng, chống dịch của Thành phố cũng như tâm lý của Nhân dân.