Việc nghiên cứu, vận dụng tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa vào xây dựng nền văn hóa tiên tiến đậm đà bản sắc dân tộc ở nước ta là rất cần thiết. Đặc biệt, đối với TPHCM, năm 2021, kỷ niệm 110 năm Ngày Bác Hồ ra đi tìm đường cứu nước, kỷ niệm 45 năm Ngày TP Sài Gòn - Gia Định chính thức vinh dự mang tên Chủ tịch Hồ Chí Minh và thực hiện Nghị quyết XI Đảng bộ TPHCM về việc xây dựng TPHCM trở thành một Không gian văn hóa Hồ Chí Minh.

Nền tảng tinh thần của xã hội 

Văn hóa Hồ Chí Minh là chủ nghĩa nhân văn cao cả, vì con người, vì hạnh  phúc, sự phát triển và nâng cao giá trị con người, vì sự nghiệp giải phóng dân tộc,  giải phóng xã hội, giải phóng con người, xây dựng một xã hội mang bản chất nhân văn sâu sắc. Văn hóa Hồ Chí Minh là lòng yêu nước nồng nàn, ý thức tự lập, tự cường, ý thức cộng đồng, trọng nghĩa tình, đạo lý, đức tính cần cù, sáng tạo trong lao động, tế nhị trong cư xử, giản dị trong lối sống. Tư tưởng Hồ Chí Minh về văn hóa đã và đang soi đường cho chúng ta trên con đường xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc.

Đối với TPHCM, là đô thị đặc biệt, trung tâm về kinh tế, văn hóa, giáo dục - đào tạo, khoa học - công nghệ, có vị trí chính trị quan trọng của cả nước, là đầu mối giao lưu và hội nhập quốc tế. Quán triệt quan điểm văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là động lực phát triển bền vững đất nước, lãnh đạo TPHCM luôn xem trọng nhiệm vụ xây dựng, phát triển văn hóa. Cụ thể, TPHCM xác định phát triển kinh tế là nhiệm vụ trung tâm, xây dựng Đảng là then chốt, xây dựng văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội.

Thấm nhuần tư tưởng Hồ Chí Minh, TPHCM đang từng ngày không ngừng phát triển và đổi mới, trên cơ sở bản sắc văn hóa truyền thống của dân tộc, kết hợp tinh hoa văn hóa của thời đại. TPHCM luôn coi trọng và xác định đầu tư cho văn hóa là đầu tư cho phát triển, chú trọng khơi gợi tính chủ động và sáng tạo trong nhân dân nhằm huy động các nguồn lực cho phát triển văn hóa, đẩy mạnh xã hội hóa trên lĩnh vực văn hóa, thể thao làm cho đời sống văn hóa nhân dân ngày càng phong phú. Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ TPHCM xác định nhiệm vụ “Xây dựng TPHCM trở thành một Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, nơi tư tưởng, đạo đức, phong cách và sự nghiệp của Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn hiện hữu thường xuyên, trở thành tài sản tinh thần, giá trị văn hóa đặc trưng của người dân, cán bộ, đảng viên của thành phố mang tên Bác”. 

Gắn liền với đặc điểm của TPHCM 

TPHCM xác định, xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, hình thành Không gian văn hóa Hồ Chí Minh nhằm phát huy đặc trưng, văn hóa, tính cách của con người TPHCM luôn năng động, sáng tạo, đi đầu, dám chấp nhận thử thách, nhân ái, nghĩa tình. Điều này cũng khẳng định, hình thành Không gian văn hóa Hồ Chí Minh gắn liền với các đặc điểm riêng của TPHCM đã được hun đúc, kết tinh và biểu hiện qua thực tiễn, như các yếu tố năng động, sáng tạo, đi đầu, dám chấp nhận thử thách, nhân ái, nghĩa tình… Để xây dựng TPHCM trở thành một Không gian văn hóa Hồ Chí Minh, cần tiếp tục làm đậm, làm dày hơn các yếu tố vừa nêu kết hợp với việc tiếp tục học tập và làm theo gương Bác có chiều sâu.

Trước tiên cần nhận thấy, Không gian văn hóa Hồ Chí Minh là môi trường văn hóa lành mạnh, quy hoạch và phát triển các công trình văn hóa, thiết chế văn hóa, các chương trình nghệ thuật mang tính tư tưởng, thẩm mỹ, phong phú, hấp dẫn, đặc sắc gắn với cuộc đời, sự nghiệp Chủ tịch Hồ Chí Minh. Không gian văn hóa Hồ Chí Minh còn là sự lan tỏa tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, làm cho nét đẹp văn hóa thấm sâu vào từng người dân TPHCM và là nguồn sức mạnh đặc thù của công dân thành phố mang tên Bác. Qua đó giúp nâng cao đời sống tinh thần và góp phần tích cực vào việc xây dựng TPHCM có chất lượng sống tốt, văn minh, hiện đại, nghĩa tình và con người TPHCM được thụ hưởng các giá trị văn hóa vật thể, phi vật thể một cách tương xứng. 

Để thực hiện tốt nhiệm vụ này, một nhiệm vụ quan trọng cần thực hiện hiệu quả là tổ chức các hoạt động tuyên truyền tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh đến đông đảo cá nhân, tổ chức trong và ngoài TPHCM bằng hình thức phù hợp, có điểm nhấn, tạo hiệu ứng tích cực. Thông qua các hoạt động này, góp phần củng cố và bồi đắp niềm tin của nhân dân với Đảng cũng như cổ vũ các phong trào thi đua yêu nước, quyết tâm thực hiện thắng lợi Nghị quyết Đại hội XI Đảng bộ TPHCM và Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng.