Khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông TP. Hồ Chí Minh sẽ là “quả đấm kinh tế”

Phát biểu tại buổi làm việc, Bí thư Thành ủy TP. Hồ Chí Minh Nguyễn Thiện Nhân cho biết, kinh tế Thành phố có giảm sút trong 3-4 tháng qua, tập trung ở tháng 2 và tháng 3. Nguyên nhân chủ yếu do “cầu” giảm vì ảnh hưởng bởi đại dịch Covid-19, còn tổng năng lực cung của Thành phố (TP) vẫn bảo đảm.

Tính đến nay, có 7.773 doanh nghiệp của TP phá sản hoặc đóng cửa. Con số này so với tổng số 250.000 doanh nghiệp của TP thì chỉ chiếm khoảng 3%. Theo Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân, nếu có các biện pháp hỗ trợ doanh nghiệp để giữ chân người lao động, giảm áp lực chi trả các khoản vay nợ (đủ năng lực thanh khoản) thì từ tháng 5 trở đi, cùng với việc mở cửa thị trường trong nước và bước đầu với thị trường nước ngoài thì bộ máy kinh tế là các doanh nghiệp của TP bắt đầu hoạt động trở lại. Theo Bí thư Thành ủy, đây là cơ sở rất quan trọng.

Nhìn nhận về tình hình kinh tế-xã hội chung của cả nước, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, qua theo dõi, trong 15 nước là đối tác chủ yếu về thương mại, đầu tư, du lịch của Việt Nam (15 nước này đóng góp 80% tổng thu hút đầu tư nước ngoài của Việt Nam) có 8 nước đã chuyển giai đoạn phòng, chống dịch trong từng nước (1 triệu người dân không có quá 10 người nhiễm). Đó chính là 8 nước mà Việt Nam có thể phục hồi quan hệ thương mại, du lịch.

Về đầu tư, có 6 quốc gia, vùng lãnh thổ đầu tư nước ngoài vào Việt Nam trong 4 tháng đầu năm, thì rất đáng mừng là có đến 5/6 quốc gia, vùng lãnh thổ đã và đang kiểm soát tốt dịch bệnh. Dự báo trong những tháng tới TP sẽ khôi phục khoảng 65-70% đầu tư nước ngoài của năm ngoái.

Về du lịch, 8 quốc gia, vùng lãnh thổ (chiếm 80% khách du lịch quốc tế đến Việt Nam) thì đã có 5 quốc gia, vùng lãnh thổ đang ở trạng thái phục hồi, kiểm soát được dịch. Đó là: Trung Quốc, Hàn Quốc, Nhật Bản, Đài Loan và Thái Lan. Theo Bí thư Nguyễn Thiện Nhân, nhiều khả năng năm nay TP ít nhất sẽ duy trì được 33% lượng khách du lịch nước ngoài, tức khoảng 6 triệu khách.

Với những cơ sở đó, Bí thư Thành ủy Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, chúng ta có thể “mở cửa” từ tháng 5 tới tháng 8 với 8 thị trường này. Điều này cho thấy tiềm năng phục hồi kinh tế trong quý II và III rất rõ.

Kiến nghị với Thủ tướng Chính phủ, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho rằng, TP đã có gói hỗ trợ doanh nghiệp bị ảnh hưởng bởi dịch Covid-19, nhưng gói hỗ trợ của Chính phủ rất quan trọng. Do đó, TP kiến nghị Chính phủ phân bổ 20% tổng gói hỗ trợ này cho TP. TP sẽ chịu trách nhiệm chi để hỗ trợ sớm cho doanh nghiệp, sau đó sẽ tiến hành hậu kiểm.

Xác định động lực cho phát triển kinh tế-xã hội của TP trong 5-10 năm tới, Bí thư Nguyễn Thiện Nhân cho biết, hiện nay trung tâm động lực kinh tế cho 10 năm tới chính là khu đô thị sáng tạo tương tác cao phía đông TP. Thông qua thi tuyển quốc tế, hiện TP đã lập đề án tích hợp 3 lợi thế của Quận 2, Quận 9 và quận Thủ Đức. Đây là trung tâm lớn nhất về công nghệ cao, đào tạo nhân lực trình độ đại học, nghiên cứu khoa học với 15 trường đại học, trên 100.000 sinh viên. Khu vực này có khoảng 1 triệu dân (chiếm 10% dân số), 21.000 hecta (chiếm 10% diện tích). Khu đô thị này dự báo sẽ đóng góp khoảng 30% GDP của TP, tương đương mức GDP của nhiều tỉnh khác cộng lại. Theo Bí thư Thành ủy, đây sẽ là “quả đấm kinh tế” của TP và của cả nước.   

Về vấn đề này, UBND TP đã có kiến nghị Thủ tướng cho phép TP xây dựng Đề án thành lập thành phố trực thuộc TP. Hồ Chí Minh nhằm hình thành và phát triển Khu đô thị nêu trên. Tuy nhiên, việc sáp nhập 3 quận để thành lập thành phố trực thuộc thành phố là chưa có tiền lệ mặc dù theo Hiến pháp năm 2013 và Luật Tổ chức chính quyền địa phương thì phù hợp quy định. TP sẽ là địa phương đầu tiên của cả nước có mô hình thành phố thuộc thành phố trực thuộc Trung ương.

Các ý kiến của đại biểu tham dự tại cuộc làm việc cho rằng, là đô thị đặc biệt, TP. Hồ Chí Minh phải giữ vững vai trò là động lực tăng trưởng của cả nước. Sau khi các biện pháp “giãn cách xã hội” được nới lỏng, kinh tế TP sẽ phục hồi mạnh mẽ. TP cần điều tra tình hình sản xuất kinh doanh trên địa bàn để có các kịch bản tăng trưởng; xử lý sớm các tồn tại của một số dự án.   

TP. Hồ Chí Minh cần đón những cơ hội “vàng” trong đầu tư

Phát biểu kết luận tại buổi làm việc, Thủ tướng Chính phủ Nguyễn Xuân Phúc đánh giá cao công tác phòng, chống dịch Covid-19 của TP. Hồ Chí Minh, đóng góp vào thành công chung của cả nước.

Trong quý I/2020, kinh tế TP tăng trưởng 1,03%, đối với một thành phố mà ngành dịch vụ chiếm 60% thì đây là một nỗ lực lớn trong bối cảnh phải thực hiện “giãn cách xã hội”.

Thủ tướng nhìn nhận, quyết tâm của TP rất cao, nuôi chí lớn, không chỉ cho TP mà đóng góp cho cả nước: “Cụ thể, năm 2020, các đồng chí đã quyết tâm đạt trên 6% tăng trưởng”. Với con số này, Việt Nam sẽ đạt tăng trưởng khoảng 5%, dẫn đầu trong khu vực. 

Đồng thời, người đứng đầu Chính phủ đặt ra yêu cầu, làm thế nào để trong 3 quý còn lại của năm 2020, TP có sự tăng trưởng và phát triển kinh tế xứng đáng với tiềm năng, lợi thế của mình; phải trở lại vị thế là cực tăng trưởng kinh tế, đầu tàu kinh tế của cả nước. Việc đạt được chỉ tiêu tăng trưởng trên 6% của TP không chỉ là lời cam kết mà còn là trách nhiệm với đất nước. TP không chỉ thành công trong phòng, chống dịch Covid-19 mà sẽ thành công trong phát triển kinh tế- xã hội năm 2020. Đây chính là uy tín, là hình ảnh của thành phố mang tên Bác, là hành động thiết thực phục vụ Đại hội Đảng bộ TP năm 2020, chào mừng Đại hội Đảng toàn quốc lần thứ XIII.

Với phương châm hành động phát huy cao độ phương châm “thần tốc, táo bạo, quyết thắng” của những ngày tháng Tư lịch sử 45 năm trước để kỷ niệm 130 năm Ngày sinh Chủ tịch Hồ Chí Minh, Thủ tướng yêu cầu TP. Hồ Chí Minh cần hành động nhanh hơn nữa, mạnh mẽ hơn nữa, quyết liệt hơn nữa. Mỗi cá nhân lãnh đạo TP phải “dám nghĩ, dám làm”, phải khắc phục được “con virus” trì trệ trong mỗi thành viên cán bộ chủ chốt.

Theo Thủ tướng, cùng với các cơ quan quản lý nhà nước và đội ngũ lãnh đạo, các doanh nghiệp trên địa bàn TP đóng vai trò quan trọng trong sự tăng trưởng, phát triển kinh tế- xã hội của TP – Một trung tâm năng động, sáng tạo, kinh tế thị trường lớn nhất của Việt Nam.

Cho rằng TP cần nhìn lại chính mình, Thủ tướng lấy ví dụ, cả năm 2019, TP chỉ triển khai được vỏn vẹn vài dự án bất động sản so với hàng trăm dự án những năm trước, “nguyên nhân do đâu, đùn đẩy trách nhiệm hay cơ chế, thể chế?” – Thủ tướng đặt ra câu hỏi và đề nghị TP kiểm tra các thủ tục hành chính tại các đơn vị có rườm rà hay không.

Vốn thực hiện ngân sách Nhà nước 4 tháng đầu năm 2020 của TP chỉ đạt 9,2 %, thấp hơn mức bình quân cả nước. Trong khi nhiều tỉnh, thành phố trên cả nước cũng rất khó nhưng vẫn giải ngân gấp 2-3 lần. Thủ tướng đặt vấn đề liệu đây có phải là điểm nghẽn cho phát triển kinh tế TP trong 4 tháng vừa qua hay không? Thủ tướng đề nghị lãnh đạo TP cần phân tích kỹ và có ngay giải pháp khắc phục. Đặt mục tiêu đến tháng 10 năm nay tỉ lệ giải ngân đạt 80%, cuối năm đạt 100%.

Thủ tướng đề nghị TP đón những cơ hội “vàng”, chủ động nắm bắt các cơ hội đầu tư. TP cần tận dụng để biến “nguy” thành “cơ”, đặc biệt là những dự án công nghệ.

Thủ tướng cũng lưu ý phải chống lại những hành vi trục lợi trong đại dịch thông qua thâu tóm, mua bán, sáp nhập doanh nghiệp trọng yếu. Do đó, TP cần hỗ trợ doanh nghiệp kịp thời, tốt hơn nữa để vực dậy sức sống mãnh liệt của các thành phần kinh tế.

Thủ tướng đề nghị từng bộ, ngành phải sát cánh, tháo gỡ cho TP, trong vòng 5-7 ngày phải xử lý giải quyết, trình lên phương án, không để tình trạng ngâm hồ sơ lâu, không được để tiêu cực tham nhũng xảy ra trong quá trình thực hiện, xử lý các dự án mà TP trình… Thủ tướng cũng yêu cầu các cán bộ của TP cần lăn xả, tạo niềm tin cho doanh nghiệp, bỏ thói quen bị động. Thủ tướng yêu cầu các bộ, ngành cũng như các cơ quan của Thành phố tâm huyết, thay đổi cách làm, nếp cũ, suy nghĩ cũ.

Đặc biệt, Thủ tướng Chính phủ cũng lưu ý một số tồn tại, bất cập, trước hết là chỉ số năng lực cạnh tranh cấp tỉnh (PCI) tiếp tục đi xuống qua các năm, năm 2019 đã rời khỏi tốp 10, xếp hạng 14/63, tụt 4 bậc so với 2018; năm 2018 giảm 2 bậc so với năm 2017. Bên cạnh đó, còn có các tồn tại về ách tắc giao thông, ô nhiễm, khói bụi, chất thải, an ninh trật tự, cổ phần hóa doanh nghiệp…

Về nhiệm vụ, phương hướng cho 8 tháng còn lại của năm 2020, Thủ tướng nhấn mạnh tinh thần là TP. Hồ Chí Minh trở thành đô thị hiện đại điển hình của khu vực và của thế giới, một thành phố thông minh, một thành phố xanh đáng sống để người dân có thể hưởng lợi công bằng từ những thành quả phát triển mang lại. TP cần sớm hoàn thiện đề án phát triển thành trung tâm tài chính khu vực, tạo nền tảng cho việc phát triển TP thành trung tâm khoa học công nghệ.

Tại cuộc làm việc, Thủ tướng cũng đã cho ý kiến xử lý các kiến nghị cụ thể của TP trên tinh thần ủng hộ, tạo mọi điều kiện cho TP phát triển. Thủ tướng đồng ý với đề nghị xây dựng Đề án không tổ chức HĐND quận, phường của TP, đồng thời đề nghị TP có văn bản để Chính phủ báo cáo Bộ Chính trị. Thủ tướng cũng bày tỏ ủng hộ đề xuất của TP về Khu đô thị sáng tạo phía đông.