Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh được thành lập ngày 24 tháng 10 năm 2002, là một trong ba Khu Công nghệ cao Quốc gia do Chính phủ thành lập, đáp ứng yêu cầu phát triển bền vững của Thành phố. Việc hình thành và xây dựng Khu Công nghệ cao trên hết và trước hết vì mục tiêu phát triển kinh tế xã hội của Thành phố nói riêng và cả nước nói chung.

Công tác thu hồi đất để thực hiện dự án đầu tư xây dựng Khu Công nghệ cao Thành phố được thực hiện theo Luật Đất đai năm 1993, sửa đổi bổ sung năm 1998, 2001 và Nghị định 22/1998/NĐ-CP của Chính phủ. Ủy ban nhân dân Quận 9 tổ chức thu hồi đất của dự án theo các Quyết định thu hồi đất số 2666/QĐ-UB ngày 27 tháng 6 năm 2002; Quyết định số 2717/QĐ-UB ngày 18 tháng 7 năm 2003 và Quyết định số 2193/QĐ-UB ngày 19 tháng 5 năm 2004 của Ủy ban nhân dân thành phố.

Chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư cho các hộ dân được thực hiện theo Quyết định số 121/2002/QĐ-UB ngày 01 tháng 11 năm 2002 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh về việc ban hành quy định về đền bù, hỗ trợ thiệt hại và tái định cư trong khu quy hoạch xây dựng Khu Công nghệ cao và Ủy ban nhân dân thành phố có xem xét bổ sung chính sách hỗ trợ thêm cho các hộ dân tại Công văn số 3194/UBND-ĐTMT ngày 29 tháng 5 năm 2007 và Công văn số 3867/UBND-ĐTMT ngày 25 tháng 6 năm 2007.

Dự án có quy mô 913,1633ha. Trong đó: 801ha đất phải thu hồi, 112ha đất sông-rạch-thủy lợi, giao thông. Tổng số hộ dân bị ảnh hưởng trong dự án là 3.113 hộ dân. Đến nay, Ủy ban nhân dân Quận 9 đã thực hiện công tác kiểm kê đối với 3.113 hộ dân đạt tỷ lệ 100%. Ban hành Quyết định bồi thường, hỗ trợ: 3.113 hộ dân. Tổ chức bố trí tái định cư cho 1.546 hộ dân, với 1.513 nền và 211 căn hộ chung cư.

Đã có 3.078 hộ dân bàn giao mặt bằng với diện tích 794,9453ha, đạt 99,24%, dự án còn 35 hộ dân chưa đồng ý bàn giao mặt bằng để chủ đầu tư triển khai thực hiện dự án, diện tích chưa thu hồi là 6,0547ha.

Đến nay, Khu Công nghệ cao đã tạo dựng được cơ sở hạ tầng thiết yếu khá tốt đáp ứng cho thu hút các dự án đầu tư FDI rất lớn trong lĩnh vực Công nghệ cao. Khu Công nghệ cao đã thu hút đầu tư 154 dự án với số vốn là 7,247 tỷ đô la Mỹ. Trong đó, có 80 dự án đi vào hoạt động chiếm 52%, còn lại các dự án đang triển khai chiếm 48%. Hoạt động doanh nghiệp Khu Công nghệ cao đóng góp giá trị xuất khẩu hàng năm đạt trên 30% kim ngạch xuất khẩu của Thành phố Hồ Chí Minh.

Có thể nói, để Khu Công nghệ cao được hình thành và phát triển như ngày hôm nay là có sự đóng góp và hy sinh không ít của người dân Thành phố, nhất là các hộ dân bị ảnh hưởng tại dự án này.

II. Tiến độ, kết quả thực hiện kết luận của Thanh tra Chính phủ và kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình:

Ngay từ khi có Báo cáo Kết luận số 659/BC-TTCP ngày 21 tháng 3 năm 2017 của Thanh tra Chính phủ và Thông báo số 370/TB-VPCP ngày 17 tháng 8 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ về kết luận, chỉ đạo liên quan đến việc giải quyết khiếu nại, tố cáo tại dự án Khu Công nghệ cao Thành phố Hồ Chí Minh, Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh đã chỉ đạo các Sở ngành và các đơn vị có liên quan khẩn trương tham mưu cho Ủy ban nhân dân thành phố thực hiện nghiêm túc, dứt điểm ý kiến kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ Trương Hòa Bình. Đồng thời, thành lập ngay Tổ Công tác liên ngành do Chủ tịch Ủy ban nhân dân Quận 9 làm Tổ trưởng, để:

1. Nghiên cứu, rà soát hồ sơ bồi thường, điều kiện, hoàn cảnh, mời tiếp xúc và ghi nhận nguyện vọng của 49 trường hợp khiếu nại, tố cáo theo Kết luận của Thanh tra Chính phủ. Từ đó đề xuất chính sách hỗ trợ theo hướng đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của người bị thu hồi đất, phù hợp với tình hình thực tế của địa phương.

2. Đề xuất chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với hộ gia đình, cá nhân và tổ chức bị thu hồi đất trong phần diện tích 40,997ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu Công nghệ cao Thành phố theo đúng quy định của pháp luật tại thời điểm tháng 4 năm 2007.

Đến nay, Ủy ban nhân dân thành phố đã thực thực hiện xong 04/08 nội dung, cụ thể: việc tổ chức công bố công khai quy hoạch Khu công nghệ cao; việc rà soát kiểm tra việc hoán đổi “1.111,5 m² đất công” cho Công ty TNHH Thương mại Dịch vụ Minh Tuấn; việc rà soát kêu gọi đầu tư và việc tổ chức kiểm điểm các tổ chức, cá nhân có sai phạm liên quan.

Còn lại 04/08 nội dung đang tiếp tục tập trung giải quyết, cụ thể: Về thực hiện chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư đối hộ gia đình, cá nhân, tổ chức bị thu hồi đất thuộc phần diện tích 40,997 ha; chính sách hỗ trợ đặc thù đối với 49 trường hợp có khiếu nại, tố cáo; việc thực hiện đối với 08 dự án tái định cư; việc sử dụng kinh phí bồi thường, giải phóng mặt bằng vào các khoản chi phí của Ban Quản lý dự án Khu công nghệ cao; việc thu hồi số tiền tạm ứng để hoàn trả ngân sách.

III. Về nội dung chính sách thuộc phần diện tích 40,997ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu Công nghệ cao và 49 trường hợp có khiếu nại, tố cáo:

1. Về chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với hộ gia đình cá nhân bị thu hồi đất thuộc phần diện tích 40,997 ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu Công nghệ cao.

Căn cứ Kết luận số 659/BC-TTCP ngày 21 tháng 3 năm 2017 của Thanh tra Chính phủ; Thông báo số 370/TB-VPCP ngày 17 tháng 8 năm 2017 của Văn phòng Chính phủ và quy định pháp luật liên quan đến lĩnh vực bồi thường, hỗ trợ và tái định cư có hiệu lực thi hành tại thời điểm tháng 4 năm 2007: Luật Đất đai năm 2003, Nghị định số 197/2004/NĐ-CP, Nghị định số 17/2006/NĐ-CP và Quyết định số 106/2005/QĐ-UBND ngày 16 tháng 6 năm 2005 của Ủy ban nhân dân thành phố Hồ Chí Minh, Tổ Công tác liên ngành đã đề xuất và trình Ủy ban nhân dân thành phố chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với hộ gia đình, cá nhân và tổ chức bị thu hồi đất thuộc phần diện tích 40,997 ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu Công nghệ cao. Chính sách này được xây dựng trên cơ sở đảm bảo quyền lợi hợp pháp của người dân, đúng Kết luận của Thanh tra Chính phủ, Kết luận của Phó Thủ tướng Thường trực Chính phủ và đúng quy định của pháp luật .

- Ủy ban nhân dân thành phố đã chỉ đạo Ủy ban nhân dân Quận 9 thuê công ty thẩm định giá độc lập thẩm định đơn giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư theo giá thị trường tại thời điểm tháng 4 năm 2007. Ủy ban nhân dân thành phố đã phê duyệt đơn giá bồi thường, hỗ trợ và tái định cư.

- Sở Tài nguyên và Môi trường đã thẩm định và phê duyệt Bản đồ vị trí xác định ranh 07 khu đất thuộc phần diện tích 40,997ha. Trên cơ sở này, Ủy ban nhân dân Quận 9 đã lập danh sách các hộ dân bị thu hồi đất thuộc phần diện tích 40,997ha.

- Trên cơ sở chính sách bồi thường, hỗ trợ và tái định cư đối với hộ gia đình cá nhân bị thu hồi đất thuộc phần diện tích 40,997 ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu Công nghệ cao được xây dựng theo quy định của pháp luật tại thời điểm tháng 4 năm 2007, Hội đồng nhân dân thành phố đã thảo luận và thống nhất ban hành Nghị quyết bổ sung kế hoạch đầu tư công trung hạn đối với nguồn kinh phí phát sinh của dự án bồi thường, giải phóng mặt bằng và tái định cư Khu Công nghệ cao giai đoạn 2016 - 2020. Sắp tới, Ủy ban nhân dân thành phố sẽ xem xét, quyết định điều chỉnh dự án bồi thường. Ủy ban nhân dân Quận 9 sẽ xác định số tiền bồi thường, hỗ trợ và tái định cư chênh lệch của hộ gia đình, cá nhân và tổ chức sẽ được nhận bổ sung. Ngoài ra, do giá và chính sách được xác định tại thời điểm tháng 4 năm 2007 nhưng đến nay mới thực hiện chi trả, nên đối với các trường hợp được chi trả bổ sung sẽ được tính hỗ trợ lãi suất trên số tiền bổ sung với thời gian tính lãi là từ ngày 18 tháng 4 năm 2007 đến ngày 31 tháng 12 năm 2015, từ ngày 01 tháng 01 năm 2016 đến ngày ban hành Quyết định điều chỉnh, bổ sung sẽ được thanh toán thêm 01 khoản tiền bằng mức tiền chậm nộp theo quy định của Luật Quản lý thuế.

2. Về chính sách hỗ trợ đặc thù đối với 49 trường hợp theo Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ:

Về nguyên tắc, Ủy ban nhân dân thành phố giữ nguyên chính sách bồi thường trước đây. Tuy nhiên, trên cơ sở kết quả rà soát kỹ hồ sơ thu hồi đất, điều kiện hoàn cảnh và nguyện vọng của từng hộ dân, Tổ Công tác liên ngành đã trình Ủy ban nhân dân thành phố phê duyệt chính sách hỗ trợ đặc thù đối với 49 trường hợp theo Kết luận thanh tra của Thanh tra Chính phủ theo hướng bán nền tái định cư cho các hộ dân theo giá bán tái định cư để đảm bảo quyền và lợi ích hợp pháp của hộ dân, phù hợp với tình hình thực tiễn của địa phương.

Về vị trí bố trí nền đất tái định cư: Ủy ban nhân dân thành phố sẽ bố trí nền đất tái định cư tại Khu đất 4.000 m² mặt tiền đường Lê Văn Việt; một số nền đất thuộc Khu Nhà ở Khang Điền thuộc phường Phước Long B, Quận 9 và Khu Tái định cư Long Bình - Long Thạnh Mỹ (giai đoạn 2).

IV. Kết quả tiếp xúc, đối thoại với các hộ dân có khiếu nại, tố cáo thuộc dự án Công nghệ cao

Từ khi có phát sinh khiếu nại, tố cáo của công dân, Thường trực Ủy ban nhân dân thành phố đã nhiều lần tiếp xúc, đối thoại với công dân. Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố đã chỉ đạo cho Chủ tịch Ủy ban nhân dân quận 9 tổ chức hơn 30 buổi tiếp từng hộ dân để lắng nghe ý kiến, nguyện vọng, đồng thời xin ý kiến của các hộ dân bị thu hồi đất về dự kiến chính sách bồi thường, hỗ trợ, tái định cư. Sau đó, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố đã tổ chức 3 buổi tiếp các hộ dân để công bố chính sách và tiếp tục lắng nghe ý kiến của các hộ dân.

Trên cơ sở chính sách và qua công tác tiếp dân, đa số hộ dân đã đồng ý với chính sách hoặc có ý kiến đề nghị bổ sung thêm, tuy nhiên còn một vài trường hợp chưa đồng thuận với nội dung chính sách.

Tại các buổi tiếp dân, Chủ tịch Ủy ban nhân dân thành phố đã thay mặt cho chính quyền thành phố nhận trách nhiệm với các hộ dân về những sai sót trong quá trình thực hiện dự án Khu Công nghệ cao như Thanh tra Chính phủ đã kết luận.

Đối với các hộ dân bị thu hồi đất trong phần diện tích 40,997ha nằm trong ranh quy hoạch dự án Khu Công nghệ cao: Thành phố sẽ khẩn trương hoàn thiện pháp lý để sớm chi trả tiền bổ sung cho các hộ dân trong thời gian tới.

Đối với các hộ dân có khiếu kiện thể hiện sự đồng ý chính sách: các cơ quan có thẩm quyền của thành phố sẽ hoàn thiện pháp lý, hoàn chỉnh hạ tầng các khu tái định cư để triển khai bố trí nền tái định cư chậm nhất là 30 tháng 11 năm 2019 nhằm sớm ổn định đời sống của người dân. Đồng thời, Ủy ban nhân dân thành phố sẽ chỉ đạo các cơ quan chức năng của thành phố tập trung quan tâm, chăm lo, hỗ trợ và tạo điều kiện thuận lợi cho các hộ dân ngay cả sau khi được nhận nền tái định cư.

Đối với các hộ dân có khiếu kiện nhưng chưa đồng thuận chính sách: Thành phố sẽ cầu thị tiếp thu ý kiến của các hộ dân để tiếp tục nghiên cứu, trao đổi thêm với các cơ quan có thẩm quyền để trả lời cho các hộ dân.

Đối với các ý kiến của các hộ dân thuộc thẩm quyền giải quyết của cấp trên: Thành phố sẽ tổng hợp báo cáo xin ý kiến trả lời của các cơ quan Trung ương.

Thành ủy và Lãnh đạo thành phố luôn chia sẻ với những khó khăn của các hộ dân phải di dời để thực hiện Khu công nghệ cao quận 9; đồng thời, luôn tôn trọng, quan tâm đến quyền lợi hợp pháp và vận dụng tối đa các quy định pháp luật hướng có lợi nhất cho người dân bị thu hồi đất thuộc dự án Khu công nghệ cao ( đặc biệt là các gia đình chính sách, người có công với cách mạng). Lãnh đạo thành phố cam kết đẩy nhanh tiến độ thực hiện chính sách cho các hộ dân và sẽ quan tâm tháo gỡ vướng mắc phát sinh trong quá trình triển khai thực hiện./.

 Một số hình ảnh tại buổi họp báo:

Ông Võ Văn Hoan - Phó Chủ tịch UBND TP.HCM phát biểu tại họp báo

Ông Từ Lương - Phó Giám đốc Sở Thông tin và Truyền thông, Giám đốc Trung tâm Báo chí TP  phát biểu tại họp báo

Ông Trần Văn Bảy - Chủ tịch UBND quận 9  phát biểu tại họp báo

Quang cảnh buổi họp báo.